na przekór
  • dupościsk
    2.07.2009
    2.07.2009
    Jak wyglądałby porządny słownikowy artykuł dupościsk, zwłaszcza co do liczby uwzględnionych znaczeń oraz związanych z nimi kwalifikatorów typu pot., środ., wulg. etc.? Z internetu wynika, że słowa tego używa się w bardzo różnych sytuacjach, od tuningu samochodu po walkę z alkoholizmem (nie udało mi się rozgryźć tego aowskiego znaczenia). Czy użycie tego słowa w stosunkowo niewinnym znaczeniu strach będzie zrozumiałe, czy też wywoła w odbiorcy skrajnie inne, niepożądane skojarzenia?
  • Google
    22.10.2005
    22.10.2005
    Wiele osób wymawia Google, nazwę znanej wyszukiwarki, tak, jak się po polsku odczytuje: [gogle], rzadziej, ale również, niektórzy mówią to z angielskim akcentem, tak jak to się w oryginale czytać powinno. Jak więc powinno się prawidłowo czytać Google?
  • przystojność
    5.01.2014
    5.01.2014
    Czy rzeczownik przystojność może oznaczać 'bycie przystojnym'? Mam wrażenie, że odnosi się on raczej do drugiego znaczenia słowa przystojny – 'zgodny z obyczajami'. Jeśli jest tak, jak się obawiam, tzn. odpowiedź brzmi nie, to jakim rzeczownikiem można oddać to samo znaczenie? Na bycie korektorzy mają alergię.
    Z góry bardzo dziękuję
    Dorota
  • abrakadabra
    26.05.2015
    26.05.2015
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie odmiana słowa abrakadabra. Czy od wspomnianego wyrazu można utworzyć liczbę mnogą? Na dyktandzie – w uczelni – pojawił się fragment: „(…) mamrotane półgłosem abrykadabry”. Jeżeli nie istnieje forma mnoga: czy tworzenie jej jest błędem wystarczająco istotnym, by żądać bezwzględnego uznania zapisu bądź usunięcia części zdania?
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • cytat w nawiasie
    28.04.2015
    28.04.2015
    Szanowni Językoznawcy!
    Jak powinna wyglądać interpunkcja w zdaniu, gdzie jako komentarz w nawiasie pojawia się cytat. Chodzi mi o kropkę zamykającą cytowane zdanie, którą stawia się po cytacie, i drugą na koniec całego zdania, po nawiasie. Czy w tym przypadku wystarczy jedna kropka – po nawiasie? Na przykład: Treść zdania („Będący cytatem komentarz, stanowiący zdanie, czyli zaczynający się wielką literą”). A co z kropką po cytacie w przypadku, gdyby po nawiasie szedł dalszy ciąg zdania głównego?
    Anna
  • nazwy produktów i marek
    29.01.2006
    29.01.2006
    Czy reguła, by marki samochodów zapisywać z małej litery (oczywiście w sytuacji: „Widzę mercedesa”, nie zaś: „Widzę samochód marki Mercedes”), może być w szczególnych sytuacjach pomijana? Mam na myśli np. taką sytuację: „Nagle z lasu wyłonił się tygrys”. Wyjąwszy to zdanie z kontekstu, nie można stwierdzić, czy było to zwierzę, czy 70-tonowy czołg niemiecki.
    Pozdrawiam.
  • od Wenusa do Caritasu
    8.07.2003
    8.07.2003
    Dzień dobry.
    Mamy taki problem: w Zielonej Górze jest kino o nazwie Venus. Od wielu lat większość mieszkańców traktuje tę nazwę, jakby była rodzaju męskiego i odmienia: w Wenusie, do Wenusa, za Wenusem itp. Czy wobec tego, że jest tak od ponad trzydziestu lat, można taką odmianę uznać za całkiem dobrą? Podobnie jest z nazwą Caritas. Spotykam często w różnych publikacjach odmianę, jakby to był rodzaj męski, choć często również ta nazwa jest traktowana jako żeńska i nieodmieniana.
    Bardzo proszę o pomoc.
  • Polska Wschodnia
    8.11.2011
    8.11.2011
    Witam serdecznie, w nomenklaturze unijnej funkcjonuje pojęcie Polski Wschodniej, które nieco na przekór geografii obejmuje również województwo warmińsko-mazurskie i świętokrzyskie. Czy zapis z wielkiej litery jest uprawniony, skoro nie jest to nazwa geograficzna, a jedynie określenie bytu powołanego do życia przez urzędników?
    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję za odpowiedź,
    PSapala
  • Zaginione słowa – ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie

    18.05.2023
    13.05.2023

    Czytelnicy naszej poradni poszukują „utraconych” wyrazów, które opisują w następujący sposób:

    1. „Dzień dobry, kiedyś usłyszałam określenie pracy, załatwionej po znajomości, niekoniecznie rodzinę (nie chodzi o nepotyzm), w której pracownik jest zatrudniony, ale nawet nie wykonuje swojej pracy, nie stawia się w ogóle i nawet jest o to proszony przez pracodawców. Jest to fikcyjny pracownik za realną, niemałą kasę. Czy ktoś wie, jak się to zjawisko nazywa? Użył go Rafał Ziemkiewicz w jednym ze swoich felietonów, ale ja niestety zapomniałam”.
    2. „Dzień dobry, od jakiegoś czasu staram się przypomnieć sobie słowo, które określa rzecz, która była znana wielu cywilizacjom mimo, że cywilizacje te nie miały ze sobą kontaktu (np. piramidy w Afryce, Azji i Ameryce Południowej lub koło). Niestety bezskutecznie, również przeprowadzona kwerenda nie przyniosła skutków”.
    3. „Jak nazywa się tekst podpisany obcym nazwiskiem? Kiedyś zetknąłem się z tym terminem zakończonym na -nim, ale nie mogę sobie przypomnieć”. Nie chodzi o aliofiktonim ani allonim [przyp. red.]
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego